GASOVI SA EFEKTOM STAKLENE BAŠTE

Mnoga hemijska jedinjenja koja se nalaze u Zemljinoj atmosferi se ponašaju kao gasovi sa efektom staklene bašte (GHG). Ti gasovi dopuštaju sunčevoj svjetlosti da uđe u atmosferu. Kada sunčeva svjetlost udari u zemljinu površinu, jedan njen dio se vraća u svemir kao infracrveno zračenje (toplota). GHG apsorbuju to infracrveno zračenje i zarobljavaju toplotu u atmosferi. Mnogi gasovi se ponašaju kao GHG. Neki su prirodni. Neke od njih proizvode i ljudi, a neki isključivo nastaju uticajem čovjeka (na primjer, industrijski gasovi). Osnovni GHG su: ugljen-dioksid (CO2), metan (CH4), azot-dioksid (N2O).

ZELENO PRANJE

Zeleno pranje je pojava kada kompanija, industrija, vlada, političar ili čak nevladina organizacija neopravdano prisvajaju ekološke osobine da bi stvorili o sebi pro-ekološku sliku, da bi prodali proizvod ili da bi pokušali da povrate svoj status u javnosti pošto su prethodno uvučeni u neki spor.

ODRŽIVOST

Termin opisuje sposobnost da biološki sistemi ostanu raznosvrsni i produktivni tokom vremena. Za ljude ona označava potencijal da dugoročno održe blagostanje, koje zauzvrat zavisi od blagostanja prirode i od odgovornog korišćenja prirodnih resursa. Sada postoje brojni naučni dokazi da čovječanstvo živi neodrživo. Povratak čovjeka na korišćenje prirodnih resursa unutar održivih granica bi zahtijevao veliki kolektivni poduhvat. Načini održivog življenja može imati više oblika, od reorganizovanja životnih uslova (ekosela, eko-opštine i održivi gradovi), preko ponovne procjene ekonomskog sektora (zelene zgrade, održiva poljoprivreda) i prakse u radu (održiva arhitektura) do promjena u stilu života svakog pojedinca.

FANTOMSKA STRUJA

Ova struja se crpi iz mreže kada je uređaj uključen ali se ne koristi. To su, na primjer, štampači, punjači mobilnih telefona, televizori i kompjuteri. Lak način rješenja ovog problema su produžni kablovi sa prekidačem koji isključuje protok struje. Takvo ulaganje se isplati jer fantomska struja čini 5 odsto računa jednog domaćinstva.

KARBONSKI OTISAK

Karbonski otisak predstavlja ukupnu količinu GHG emisija proizvedenih direktno i indirektno od strane individue, organizacije, događaja ili produkta. Karbonski otisak je mjera našeg uticaja na životnu sredinu i klimatske promjene, a izražava se u tonama (ili kilogramima) ekvivalenata ugljen-dioksida.

KISJELA KIŠA

Kisjela kiša je termin koji se odnosi na mješavinu suhog i vlažnog atmosferskog taloga koji sadrži veću količinu azotne i sumporne kisjeline. One nastaju i od prirodnih uzročnika, kao što su vulkani i trula vegetacija, i od uzročnika za koje je kriv ljudski faktor, i prije svega su to emisije sumpor dioksida i azotnih oksida koje su nastale od sagorijevanja fosilnih goriva. Kisjela kiša nastaje kada ti gasovi reaguju u atmosferi sa vodom, kisjeonikom i drugim hemijskim jedinjenjima sa kojima formiraju različita kisjela jedinjenja. Rezultat je blagi rastvor sumporne kisjeline i azotne kisjeline. Te kiše postepeno truju jezera i vodene tokove, i time ugrožavaju životinjski i biljni svijet.

Alternativni transport

Alternativni transport se odnosi na metode transporta koje ne uključuju tradicionalni automobilski, i obično se misli na onaj prevoz koji emituje manje gasova. Primjeri su bicikle ali i prevozna sredstva u koja može da stane dosta ljudi kao što su autobusi i vozovi. Takođe u ovu kategoriju ulaze i hibridni automobili zato što je, bez obzira što koriste benzin, njihova osnovna svrha da ispuštaju manje gasova sa efektom staklene bašte od običnih automobila. Aktivisti za očuvanje životne sredine propagiraju alternativni transport zato što pomaže da se drastično smanji količina GHG u atmosferi.

ALTERNATIVNA ENERGIJA

Termin alternativna energija se odnosi na različite oblike energije koje se ne proizvode sagorijevanjem fosilnih goriva. Sagorijevanje fosilnih goriva radi proizvodnje struje je efektivno, ali je veoma štetno za okruženje pošto se emituju štetni gasovi sa efektom staklene bašte, recimo ugljen dioksid koji direktno utiče na globalno zagrijevanje. Primjeri izvora alternativne energije su: vjetar, sunce, geotermalni izvori, voda, nuklearna energija, biogorivo i druga.

Biodizel

Biodizel je obnovljivo gorivo koje se proizvodi od poljoprivrednih resursa kao što su kanola ulje, suncokretovo ulje, reciklirana ulja za prženje i životinjsko salo. Ovo alternativno gorivo je veoma važno za okruženje zato što pomaže da se smanji korišćenje goriva koja su napravljena od nafte. Biodizel takođe smanjuje emisiju CO2 i ostalih GHG, koje ispuštaju automobili koji koriste tradicionalna goriva.

Biodiverzitet

Biodiverzitet je raznovrsnost životnih formi koje se nalaze u nekom ekosistemu. Na Zemlji to uključuje biljke, životinje, mikroorganizme i još milione različitih životnih formi. Održavanje zdravog biodiverziteta je od suštinske važnosti zato što su svi gore pomenuti oblici života međusobno zavisni, i dobrobit jednog je povezana sa drugima. Klimatske promjene veoma ugrožavaju biodiverzitet i trebalo bi da se smanje što je više moguće da bi se izbjegla dalja šteta.

Biopesticidi

Biopesticidi su vrsta pesticida stvorenih iz prirodnih materijala poput životinja, biljaka, bakterija i određenih minerala. Postoje tri klase biopesticida:

1. Pesticidi koji u sebi imaju mikroorganizme kao aktivan sastojak (bakterija, gljiva, virus). Najčešće korišćeni biopesticidi sa mikroorganizmima su sojevi Bacillus thuringiensis ili Bt. Svaki soj ove bakterije proizvodi drugačiju mješavinu proteina i ubija određenu vrstu larvi insekata.
2. Zaštitnici ugrađeni u biljku (PIPs) su supstance pesticida koje biljka sama proizvodi uz pomoć vještački dodatog genetskog materijala.
3. Biohemijski pesticidi su supstance koje prirodno nastaju i kontrolišu štetočine neotrovnim mehanizmima. Konvencionalni pesticidi direktno ubijaju ili neutrališu štetočine. Biohemijski pesticidi mogu biti i feromoni insekata koji utiču na parenje ili mirisni ekstrakti biljaka koji privlače štetočine u zamku.

Prednosti biopesticida su brojne:

Obično su značajno manje toksični od konvencionalnih pesticida. Biopesticidi utiču samo na ciljnu grupu štetočina za razliku od konvencionalnih pesticida koji mogu da utiču i na ptice i sisare. Oni su često efektivni i u vrlo malim količinama i brzo se razgrade, a rezultat toga je manja izloženost biljke pesticidu i smanjenje problema zagađenja koji imamo sa konvencionalnim pesticidima.

I otud obnovljeno interesovanje u svijetu za biopesticide.

Gljivice su se naročito dobro pokazale kao unajmljene ubice. Ako se primijene u pravo vrijeme i na pravi način, spore gljiva mogu ubiti ogroman broj štetočina. Primjer za to je primjena Green Muscle na 10.000 hektara pod skakavcima u Tanzaniji. Procijenjeno je da je 80% insekata uginulo u periodu od jedne do tri nedjelje. Druge životinje nijesu imale problema sa biopesticidom. Takođe, gljivica je nastavila da inficira nove skakavce sve dok čitava populacija nije nestala (za razliku od ponovljene primjene koja je obavezna kod hemijskih pesticida).

Ipak, problem postoji – cijena. Kad se na kraju svede račun, biopesticidi mogu biti čak i jeftiniji, ali poljoprivrednik gleda cijenu na početku primjene – a ona je niža kod konvencionalnih pesticida. Najveći trošak kod proizvodnje, recimo Green Muscle proizvoda, je dobijanje samih spora gljivica. A sada su naučnici došli do tehnike koja radikalno smanjuje cijenu. Fermentacija kulture gljiva se do sada radila uz pomoć skupog izvora azota a otkriveno je da se isto može postići korišćenjem jeftinog sojinog brašna čime se gljive dobijaju po čak i deset puta manjoj cijeni.

Slijedi komercijalizacija ovakvog proizvoda u svijetu. Bilo je potrebno desetak godina da se razvije, a procjene su da će proći još decenija do šire primjene novog biopesticida. Proizvođači tvrde da će do značajnijeg udjela na tržištu doći tek kad se propisima u cijenu svakog pesticida i herbicida uračuna i cijena uticaja proizvoda na životnu sredinu i zdravlje čovjeka. U takvoj postavci hemijski pesticidi neće više biti prava konkurencija zdravijim biopesticidima.

Izvori: EPA / Scientific American

O biodiverzitetu

Biodiverzitet, biološka raznovrsnost, raznovrsnost života, sve su ovo sinonimi za skup pojava koje su odjednom došle u žižu svjetske javnosti. Da li baš odjednom? Ne bih rekao.

BPA (Bisfenol A)

Bisfenol A je jedinjenje u plastici koga ima svuda i ključni je element za proizvodnju tog materijala. Više od 1 milijarde kilograma se godišnje proizvede u SAD.

Opasnosti BPA su kontroverzne; studije su pokazale da izlaganje BPA izaziva razvoj ćelija kancera dojke, ali se i dalje najviše koristi zato što je jeftin, lagan, izdržljiv i nudi ostale svoje osobine koje drugi materijali ne posjeduju, a štetni uticaji na čovjeka još nijesu dokazani. Pronađen je u više od 90% uzoraka ljudske mokraće; to znači da smo stalno izloženi bisfenolu, a smatra se da su najugroženije bebe.

Plastika ispušta BPA 55 puta brže kada je zagrijejana, tako da, ako se koristi, ne bi trebalo da se stavlja u mikrotalasnu pećnicu, da se koristi za vrele napitke ili hranu, ili da se pere u vrućoj vodi.

Dioksin – narandžasti agent

Ovih dana u centru pažnje javnosti našla se Njemačka sa mesom i jajima zagađenim dioksinom. I dok su svi shvatili da je u pitanju opasna supstanca trenutak je da saznamo nešto više o dioksinu.

Dioksini su grupa hemijskih jedinjenja koji zagađuju okolinu. Nalaze se u prirodi širom svijeta i lahko se nađu i u lancu ishrane. Najčešće se skupljaju u masnom tkivu životinja. Samim tim u čovjekov organizam dospijevaju prvenstveno preko hrane. A kako dospijevaju u prirodu? Oni su uglavnom nusprodukt industrijskih procesa ali mogu nastati i kao rezultat prirodnih procesa kao što su šumski požari i vulkanske erupcije. Topionice, bijeljenje papirne pulpe hlorom i proizvodnja nekih herbicida i pesticida su glavni krivci za rasprostranjenost dioksina u prirodi. Iako je njihovo formiranje lokalno, širenje je globalno.

Obzirom na tu činjenicu – da ga svuda ima – svi smo nekad bili izloženi dioksinu, međutim ti nivoi ne utiču značajno na ljudsko zdravlje. Duga izloženost visokim nivoima loše utiče na imunitet, nervni sistem u razvoju, endokrini sistem i reproduktivne funkcije. Hronična izloženost životinja je rezultovala različitim oblicima karcinoma i zbog toga je dioksin proglašen kancerogenom. Ipak, postoje nivoi ispod kojih bi rizik dobijanja raka bio beznačajan.

Jedan od najranijih incidenata sa dioksinom, ako se to može nazvati incidentom, je američko korišćenje herbicida poznatog pod nazivom Agent Orange u ratu sa Vijetnamom od koga je posredno i neposredno oboljelo milion Vijetnamaca ali i brojni američki vojnici. Najpoznatija žrtva trovanja dioksinom je bivši predsednik Ukrajine Viktor Juščenko, koji je kao opozicioni predsjednički kandidat bio otrovan količinom koja je 6000 puta veća od normalne. Posljedica toga su bile akne na licu koje su ga privremeno potpuno izobličile.

Pored nedavnog incidenta u Njemačkoj, još jednom (1998. godine) tamo su otkriveni visoki nivoi dioksina, ali tada u mlijeku. Istraga je dovela do zagađene stočne hrane na bazi pulpe južnog voća koja je uvožena iz Brazila. Rezultat toga je bila zabrana uvoza pulpe iz Brazila u čitavoj Evropskoj Uniji. Šteta od ovog posljednjeg pokušaja masovnog trovanja se za sada, na sreću, mjeri samo u novcu.

Geotermalna energija

Nevjerovatno, ali 99,9% od ukupne Zemljine mase je toplije od 100^oC. Što znači da ispod naših nogu konstantno radi prirodni bojler koji nam može stvarati čistu, obnovljivu energiju.

Geotermalni izvori nastaju tako što se u pukotinama zemljine kore skuplja kišnica i otopljeni snijeg i to na dubinama ponekad većim i od nekoliko kilometara. Tu vodu griju vrele stijene i ona se vraća nazad na površinu u vidu toplih izvora, termalnog blata i gejzira.

Ako su geotermalni rezervoari blizu površine, možemo doći do njih bušenjem (tehnološke mogućnosti nas trenutno vode do 10 km dubine), a kada se do njih dođe voda ili sama izbija na površinu ili nam za to služe pumpe. U svakom slučaju, temperatura te vode varira između 120 i 370^oC i koristi se u geotermalnim elektranama za generisanje struje. Rezervoari koji se nalaze bliže površini su i manje topli (između 20 i 150^oC) i koriste se u banjske svrhe, za ribnjake, industriju i grijanje kuća i poslovnih prostora.

Izvještaji pokazuju da je 2010. godine bilo instalirano 10.715 MW energije i to je generisalo godišnje oko 67.000 GWh struje čiji je izvor zemljina toplota. Konzervativni izvještaji iz 1999. godine procjenjuju da u svijetu postoji potencijal za 35.000 do 72.000 MW, a noviji koji su uzeli u obzir i nova nalazišta i nove tehnologije procjenjuju izvore na 65.000 do 138.000 MW. Veliki potencijal leži neiskorišćen pogotovo ako se zna da postoji 39 zemalja u svijetu koje se mogu u potpunosti snabdjevati strujom od geotermalnih izvora, a značajna proizvodnja struje se vrši u samo devet. Informacija će biti kompletna tek kad se spomene da su među tih 39 uglavnom siromašne zemlje iz Centralne i Južne Amerike, Afrike i Azije.

Prednosti korišćenja geotermalne energije su brojne, možda je dovoljno samo reći da se geotermalna polja mogu koristiti decenijama ili čak vjekovima i da geotermalne elektrane imaju veoma blag uticaj na okolinu. One ispuštaju manje od 4% CO2 u odnosu na emisiju klasičnih elektrana.

Danas je u svijetu vodeća država SAD sa instaliranih 3000 MW, a odmah za njima idu Filipini i Indonezija sa 1900 odnosno 1200 MW. Njemačke trenutno nema nigde pošto ima instalirano samo 6,6 MW, ali zato u ovoj godini ima preko 150 planiranih projekata vezanih za geotermalnu energiju. Od proizvedene struje Islanda 25% je od geotermalnih izvora, a 90% grijanja dolazi upravo odatle. Najbolji potencijal u Srbiji ima Vojvodina, ali se trenutno zemljina toplota koristi za grijanje stanova, poljoprivredu i banjski turizam. Prošle godine, SEE (Southern European Exploration) je dobila licence da istraži geotermalnu energiju u Kupusini, Adorjanu i Vrbici u Vojvodini i u Vranjskoj Banji.

U vrijeme kad se potražnja za energijom povećava nevjerovatnom brzinom, kada 2 milijarde ljudi nema struju i kada je, nadam se, došao trenutak da se, ako ništa drugo, jasno prepoznaje štetnost korišćenja fosilnih goriva, potrebno je iskoristiti svaki obnovljivi i čist resurs koji nam Zemlja pruža. A za geotermalnu energiju se kaže da ima sve prednosti nuklearne energiju i nijednu njenu manu.

Željko Stanković

Izvori:

Wikipedia

Obnovljivi izvori energije

Geothermal education facts

GEA international report

Guardian

Zelena gradnja

Zelena gradnja podrazumijeva kvalitetno i odgovorno projektovanje i građenje koje ima više ciljeve od prostog ispunjavanja građevinskih propisa. Zelene zgrade imaju mali uticaj na okruženje, koriste lokalne materijale, pružaju viši kvalitet boravka, zdravlje i dobrobit korisnicima. Karakteristike zgrade moraju biti izmjerene, dokumentovane i analizirane kako bismo bili sigurni da je zaista riječ o zelenoj gradnji a ne o “zelenom pranju”.

Klimatska promjena

Termin klimatska promjena se često koristi uporedo sa terminom globalno zagrijevanje, ali fraza ‘klimatska promjena’ bi trebalo da bude prvi izbor pri opisu promjena zato što ih ne ograničava samo na rast temperature.

Klimatska promjena se odnosi na bilo koju značajnu promjenu u klimi (kao što su temperatura, padavine ili vjetar) koja traje u dužem periodu (decenije ili duže). Uzrok klimatskim promjenama treba tražiti u: prirodnim faktorima, kao što su promjene u sunčevom intezitetu ili spore promjene u Zemljinoj orbiti oko Sunca; prirodnim procesima unutar klimatskog sistema (npr. promjene u strujama okeana); i u ljudskim aktivnostima koje mijenjaju sastav atmosfere (sagorijevanjem fosilnih goriva) i površinu zemlje (npr. sječa šuma, pošumljavanje, urbanizacija, širenje pustinje, itd…).

Naftna mrlja

Naftna mrlja je slučajno ispuštena nafta u okruženje. Na zemlji, naftne mrlje se obično lokalizuju i stoga njihov uticaj može biti uklonjen relativno lahko. Za razliku od toga, morske naftne mrlje mogu da rezultuju naftnim zagađenjem velikih područja i da budu ozbiljne ekološke katastrofe. Osnovni razlog nastanka tih nesreća je transport nafte tankerima i cjevovodima (oko 70%), a doprinos nastanku naftnih mrlja bušenjem i aktivnostima oko proizvodnje je minimalan (manji od 1%). Velike mrlje koje se sastoje od više od 30.000 tona nafte su rijetki događaji i njihova učestalost se smanjila u poslednjih desetak godina. Ipak, takve epizode imaju potencijal da prouzrokuju najozbiljniju ekološku opasnost (najviše za morske ptice i sisare) i da načine dugoročne poremećaje u prirodi (uglavnom na obali).

Od naftnih mrlja umiru ptice jer im perje biva prekriveno naftom. Ptice će se otrovati jer će pokušati da se očisti. Životinje mogu umrijeti od hipotermije. Temperature njihovih tijela mogu biti jako niske. Nafta takođe može ući u pluća i jetru životinja.

Exxon Valdez naftna mrlja se desila 1989. godine i bila je ogroman incident. Posada Exxon Valdez tankera je u okolini Aljaske primijetila glečere i htjela da ih obiđe. U tom obilasku, nasukali su se na greben i ispustili oko 40 miliona litara nafte u more. Nafta je ubila oko 2.800 vidri i 250.000 morskih ptica. Exxon Valdez kompaniji je bilo potrebno 4 ljeta da očiste mrlju i potrošili su 2.1 milijardu dolara za čišćenje.

Naftna mrlja u Meksičkom zalivu je nastala usljed eksplozije, požara i potonuća naftne platforme u vlasništvu BP na 120 kilometara od obale Lujzijane. Od tada iz bušotine ističe oko 800.000 litara nafte dnevno. Vremenske prilike ne idu u prilog stanovnicima Lujzijane jer se naftna mrlja brzo širi i kreće ka obali. Ova nesreća se dešava upravo u trenutku kada je predsjednik SAD Obama odobrio korišćenje većeg broja lokacija u Atlantiku i Meksičkom zalivu za gradnju novih naftnih platformi. Ta odluka bi sada trebalo dobro da se preispita.

CO2

Ugljen dioksid je gas sa efektom staklene bašte koji se emituje prirodno ugljeničnim ciklusom i akivnostima poput sagorijevanja fosilnih goriva (uglja, nafte i prirodnog gasa), čvrstog otpada, drveća i takođe kao rezultat nekih drugih hemijskih reakcija (npr. proizvodnja cementa). Ugljen dioksid se uklanja iz atmosfere kada ga apsorbuju biljke u svom ugljeničnom ciklusu.

Od industrijske revolucije u 18. vijeku, ljudske aktivnosti su dramatično povećale koncentraciju ugljen dioksida u atmosferi. Visok nivo ugljen dioksida u atmosferi direktno utiče na klimatske promjene. 2005. godine koncentracija ugljen dioksida na svjetskom nivou je bila za 35% veća nego prije industrijske revolucije.

Skupljanje i skladištenje ugljenika

Skupljanje i skladištenje ugljenika (CSS) je skup tehnologija koje bi mogle da smanje emisiju CO2 do 90% i koje su proglašene tehnološkim probojom jer obezbeđuju brz i praktičan način smanjenja emisija, pogotovo što države poput SAD i Kine planiraju da nastave sa korišćenjem uglja.

Postoje tri pristupa CSS-a: uklanjanje ugljenik-dioksida iz uglja prije sagorijevanja; pročišćavanje izduhnih gasova poslije sagorijevanja; i sagorijevanje goriva sa dodatim kiseonikom koje kao rezultat ima skoro čist CO2.

Pročišćavanje izduhnih gasova funkcioniše tako što se sakupi gas poslije sagorevanja i ohladi na 2^oC. Doda se amonijum karbonat koji apsorbuje ugljenik. Ugljenik se uskladišti, pročišćeni gas se ispusti kroz dimnjak, a amonijum karbonat se reciklira za ponovnu upotrebu.

Takođe, koristi se i proces koji uklanja ugljen dioksid iz fosilnih goriva prije sagorijevanja. Ugalj ili nafta se zagrijevaju u čistom kiseoniku. Iz tog procesa izlazi ugljen monoksid i vodonik. Ova mješavina se dalje tretira i dobija se ugljen dioksid i još vodonika. Dok se gasovi penju, u sud se sipa amin koji prikuplja ugljen dioksid i pada na dno. Kad vodonik izađe iz suda, mješavina se zagrijeva i otjera ugljen dioksid van na skladištenje a amin se ponovo koristi.

Jedan od projekata kojim se testira CSS radi od 1996. u Slajpner naftnom polju. Norveška naftna kompanija smješta neželjeni ugljen dioksid ispod morskog dna u Sjevernom moru.

Izvor: Guardian

Krčenje šuma (deforestacija)

Deforestacija je sečenje šuma da bi se dobilo zemljište čijoj nameni šuma nije potrebna. Često se navodi da je krčenje šuma jedan od glavnih uzroka pojačanog efekta staklene bašte: stabla koja su spaljena ispuštaju ugljen-dioksid; a isečena stabla više ne uklanjaju ugljen-dioksid iz atmosfere.

Deforestacija je postala ogroman problem za okruženje zato što troši jedan od Zemljinih najvažnijih prirodnih resursa; povećava koncentraciju ugljen-dioksida u atmosferi, čime značajno utiče na klimatsku promenu; i u isto vreme remeti i uništava stanište hiljada vrsta biljaka i životinja.

Procenjeno je da je oko polovine svih tropskih šuma na svetu – između 7.5 miliona i 8 miliona km² od početnih 15 do 16 miliona km² koje su do 1947.godine prekrivale planetu – sada posečeno. Neki naučnici predviđaju da će, osim ako se ne preduzmu neke ozbiljne mere, do 2030.godine ostati samo 10% zdravih šuma i 10% koje će biti u lošem stanju.

Pre desetak godina zemlje koje su najviše bile pogođene deforestacijom su Brazil, Indonezija i Bolivija.

Suša

Suša predstavlja manjak padavina. Uobičajeno je da ljudi suše posmatraju na drugačiji način u odnosu na ostale prirodne katastrofe, kao što su poplave ili uragani jer su oni kratkog trajanja. Suše su jedinstven fenomen jer mogu da utiču na velike regije mesecima ili godinama. Ostavljaju teške posledice na proizvodnju hrane i smanjuje životni vek i ekonomske performanse velikih oblasti ili čitavih država. Od sve vode na Zemlji, samo 0,003% je dostupna pijaća voda koja nije zagađena, zarobljena u zemlji ili je preduboko ispod površine. Za vreme suše, izvori vode poput rezervoara, reka ili podzemnih voda za bunare su ugroženi jer lako mogu da se isuše.

Za vreme velike suše tokom 1984. i 85. godine na Rogu Afrike je vladala glad koja je ubila 750.000 ljudi.

Za vreme suše 2007.godine u Srbiji šteta je bila 45 milijardi dinara.

Potrebno je da usvojimo navike, tehnike i opremu koje bi trošile manje vode bez obzira na sušu, pre nego što nam sve to zaista bude potrebno. Ne samo što bi nam to učinilo sušne uslove podnošljivijim, već bi i smanjilo potrošnju postojećih zaliha vode. Kad smo već kod toga, Srbija je jedna od najmanje navodnjavanih država na svetu sa navodnjenih samo 1,5% obradivih površina, dok se u svetu na taj način vodi briga za oko 17% poljoprivrednih površina.

Energetska efikasnost

Energetska efikasnost je jedna od najvažnijih tačaka za koju se zalažu ekološki pokreti. Situacija sa klimatskom promenom se pogoršava sve većom emisijom gasova sa efektom staklene bašte – a za tu emisiju je uglavnom odgovorno sagorevanje fosilnih goriva da bi se dobila energija. Zbog toga je ključno biti energetski efikasan u svakom mogućem aspektu svakodnevnog života. Izolacija kuće, moderni kućni uređaji koji su energetski efikasni, štedljive sijalice, električna vozila su samo neka od potencijalnih rešenja koja bi doprinela manjoj emisiji gasova.

Samit o klimi u Kopenhagenu

U decembru ove godine, delegacije iz 192 države će održati dvonedeljne razgovore u Kopenhagenu sa ciljem da stvore nov globalni sporazum o klimatskim promenama. Većina svetskih vlada veruje da je promena klime pretnja čovečanstvu i prirodi. Razni naučni izveštaji ukazuju na čvrsta uverenja da postoji uticaj čoveka na današnju klimu. Ujedinjene Nacije su održale razgovore o klimi pre dve godine na Baliju i države su se dogovorile da će početi da rade na novom globalnom sporazumu. Kopenhagen označava kraj tog perioda. Države se nadaju da će sada doći do novog dogovora.
Zemljina klima se oduvek menjala. Na primer, orbita planete menja svoju udaljenost od Sunca, što je dovelo do smene Ledenih doba i toplijih perioda. Međutim, sadašnje promene klime su najverovatnije posledica čovekove nebrige. Osnovni uzroci su sagorevanje fosilnih goriva – uglja, nafte i gasa. Ono stvara ugljen-dioksid, koji se ponaša kao prekrivač koji zarobljava više sunčeve energije i zagreva površinu Zemlje. Seča šuma i procesi koji oslobađaju gasove kao što je metan takođe doprinose promenama.
1997. godine UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) je napravio Kjoto Protokol koji nije uspeo značajnije da smanji porast emisije gasova, jer se Protokol poštuje samo u nekoliko država i ističe 2012. Države žele nov sporazum koji će biti sveobuhvatniji, hrabriji i osmišljeniji. U junu, G8 i grupa velikih država u razvoju su se dogovorili da porast prosečne temperature u odnosu na preindustrijski period ne bude veći od 2C. Pričaće se o dosta tema. Industrijski razvijene zemlje će postaviti ciljeve za smanjenje emisije gasova da bi se smanjile klimatske promene. Ključni datum za takve ciljeve je 2020. godina, iako neke države govore o 2050. Australija, Evropska Unija, Japan i Novi Zeland su spremni da to urade do 2020.godine. Bogatije zemlje će verovatnije zadržati emisiju na postojećem nivou.
Četiri moguća ishoda Samita u Kopenhagenu su moguća:
• Sveobuhvatni dogovor sa rešenim svim detaljima.
• Uopšteni dogovor sa detaljima koji će se rešavati u toku narednih meseci ili godina
• Odlaganje konferencije do 2010. godine
• Neslaganje
Iako sve države žele dogovor, mnogi detalji će morati da se razrade, i pošto i ovaj kao i svaki sporazum mora biti donet konsenzusom, postoji mnogo potencijala za razilaženja i svaka država ga može izbaciti iz koloseka.

Izvor: http://www.ekologija.rs/eko-recnik